سیستم‌های سپتیک ساختارهای تصفیه فاضلاب زیرزمینی هستند که معمولاً در مناطق روستایی و بدون سیستم فاضلاب متمرکز استفاده می‌شوند. سپتیک تانک ساده‌ترین و پر کاربردترین واحد مورد استفاده در تصفیه فاضلاب به ویژه فاضلاب‌های بهداشتی – انسانی است. سپتیک تانک مخزنی است که در آن فاضلاب به کمک فرایندهایی از قبیل ته نشینی، شناور سازی و بیولوژیکی تصفیه می‌گردد. یک سیستم سپتیک معمولی از یک مخزن سپتیک و یک میدان تخلیه یا یک میدان جذب خاک تشکیل شده است.

مخزن سپتیک، ماده آلی را هضم کرده و مواد قابل شناور (به عنوان مثال، روغن و گریس) و مواد جامد را از فاضلاب جدا می‌کند. سیستم‌های مبتنی بر خاک مایع (معروف به پساب) را از مخزن سپتیک درون یک سری از لوله‌های سوراخ شده دفن شده در یک میدان آبشویی، محفظه‌ها یا سایر واحدهای ویژه تخلیه می‌کنند که برای آزاد کردن آهسته پساب در خاک ساخته شده‌اند. از سپتیک تانک‌ها بطور گسترده‌ای در واحدهای مسکونی و ویلایی، مجتمع‌های مسکونی و اداری، کارگاه‌های عمرانی و ساختمانی، کارخانجات تولیدی و صنعتی، هتل‌ها، رستوران‌ها و مجتمع‌های تفریحی و ورزشی استفاده می‌شود.

به طور خاص، این گونه است که یک سیستم سپتیک مرسوم معمولاً به روش زیر کار می‌کند:
تمام آب ساختمان از یک لولۀ زهکشی اصلی به داخل یک مخزن سپتیک خارج می‌شود.

مخزن سپتیک یک محفظه آب محکم و مدفون است که معمولاً از بتن، فایبرگلاس یا پلی اتیلن ساخته می‌شود. کار مخزن سپتیک این است که فاضلاب را به اندازه کافی در مخزن نگه می‌دارد تا مواد جامد در کف قرار بگیرند، در حالی که روغن و گریس به عنوان زباله در بالای سطح شناور است.

محفظه‌ها و یک خروجی T شکل مانع از خروج لجن و تفاله از مخزن و حرکت به قسمت زهکشی می‌شوند.

فاضلاب مایع (پساب) سپس مخزن را به قسمت زهکشی خارج می‌کند.

پساب تصفیه شده از طریق لوله کشی روی سطوح متخلخل تخلیه می‌شود که به فاضلاب اجازه می‌دهد تا از طریق خاک فیلتر شود. خاک، فاضلاب را می‌پذیرد، تصفیه می‌کند و پراکنده می‌کند زیرا در خاک نفوذ می‌کند و در نهایت در آب‌های زیرزمینی تخلیه می‌شود.

اگر میدان تخلیه با مایعات بیش از حد بارگذاری شود، می‌تواند باعث بروز سیل شود و فاضلاب به سطح زمین جاری شود یا اینکه باعث انسداد و گرفتگی در توالت‌ها و سینک‌های ساختمان شود.

سرانجام، فاضلاب به داخل خاک نفوذ می‌کند و به طور طبیعی باکتری‌های کلی‌فرم، ویروس‌ها و مواد مغذی را از بین می‌برد. باکتری‌های کلی‌فرم گروهی از باکتری‌ها هستند که عمدتاً در روده‌های انسان یا حیوانات خونگرم ساکن هستند. این یک شاخص از آلودگی مدفوع انسان است.

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که باید بعد از نصب سپتیک تانک به آن اهمیت داد نحوه استفاده و بالا بردن کارایی سپتیک تانک می‌باشد.

فواید تخلیه سپتیک تانک

در واقع فواید سیستم تخلیه سپتیک تانک تاثیر بسزایی در استفاده و جایگزینی این سیستم بر حفر چاه دارد.

– نصب و راه اندازی به سرعت انجام می‌شود.

– به دلیل قرارگیری در داخل زمین نیازی به فضای فیزیکی ندارد.

– مناسب برای مناطقی است که فاصله آب‌های زیرزمینی از سطح زمین اندک می‌باشد.

– مناسب برای مناطق کوهستانی است که زمین جذب کننده مناسب آب نمی‌باشد.

معایب سپتیک تانک

– ایجاد مشکل بوسیله لجن حاصل از فاضلاب

– امکان سرریز شدن سیستم سپتیک تانک

– امکان انتقال مواد سمی و شیمیایی از طریق تخلیه چاه

– امکان انتقال ویروس و پاتوژن باکتریایی به سفره‌های زیر زمینی

– کمبود یا محدود بودن محیط